LENFÖDEM

Atardamar veya toplardamar sisteminden farklı olan lenfatik dolaşım sistemindeki bozukluk nedeniyle proteinden zengin içerikli sıvının dokuda birikmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Lenf akımının bozulduğu kol veya bacakta bu birikim sonucunda şişme oluşur. Şişme başlangıçta sadece ayak sırtında veya el sırtında oluşurken zamanla tüm bacak veya kola doğru artabilir.

Lenfödem doğuştan veya sonradan gelişen nedenlerle olabilir.  Doğuştan olan lenfödemde belirgin bir sebep olmaksızın lenfatik sistemin yapısal olarak bozukluğu sonucunda ortaya çıkar. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte doğum sonrası (konjenital lenfödem), ergenlik döneminde (prekoks) yada yetişkin dönemde (tarda) olarak görülmektedir. Bayanlarda daha sıktır ve genellikle bacaklarda görülür.

İkincil olarak gelişen lenfödem ise özellikle meme kanseri, prostat kanseri gibi kanser ameliyatlarından sonra lenf bezlerinin çıkarılması sonucu oluşur. Kanser ameliyatları sonrasında uygulanan ışın tedavisi de lenfödem gelişimine neden olabilir.

Lenfödemde şişlik, dolgunluk hissi, ağrı, kızarıklık ve renk değişikliği,  hareket zorluğu gibi şikayetler olmaktadır. Tanı için en basit yöntem çap farkının ölçülmesidir. Diğer hastalıklarla ayırıcı tanısının yapılabilmesi için kan tetkikleri, doppler usg, lenfosintigrafi ve etkilenmiş bölgeye yönelik diğer görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Lenfödem, kronik bir hastalıktır, ancak tedavi ile kontrol altına alınabilir. Tedavisinde hem medikal tedavi hemde uygun hastalarda cerrahi tedavi yapılabilir. Bu iki yöntemin birlikte uygulanması ile hastalarda daha etkili ve uzun süreli tedavi sağlanabilir. Cerrahi tedavide çok ince çapa sahip lenf damarları mikroskop altında mikrocerrahi işlemlerle onarılmakta ve lenf damarları toplar damarlara yönlendirilerek biriken sıvı bu yolla uzaklaştırılmaktadır. Medikal tedavi ise manuel lenf drenajı, kompresyon bandajları, cilt bakımı ve egzersizden oluşmakta ve tedavi sonunda giyilen kompresyon  giysileriyle de ödem kontrol altında tutulmaya çalışılmaktadır. Bu tedavinin de bu konuda uzman Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon doktoru ve bir fizyoterapist ile birlikte yapılması gereklidir.